Cześć i czołem,
Pomyślałem, że spróbuję trochę rozruszać forum, bo ostatnio niewiele się dzieje ;) Buduję zestaw, który chciałbym aby docelowo zastąpił komputer oparty na K6-III+, który obok zestawu z Phenomem X2, służy do ogrywania starszych gier. W tym przypadku chodzi o gry z okresu od końca lat 80. do początku lat dwutysięcznych.

K6-III+ wraz z GA-5AX jest świetnym zestawem i do dzisiejszego dnia pozostaje najbardziej stabilną platformą jaką miałem pod Windows 98. Nie jest jednak bez wad - superskalarna architektura procesora powoduje, że pomimo możliwości spowolnienia do okolic poziomu 386, niektóre gry po prostu nie chcą działać, albo bardzo trudno je uruchomić. Jednym z przykładów jest Lotus III: Ultimate Challenge. Gra działała poprawnie tylko jeśli ustawię taktowanie procesora na 2x66, oraz wyłączę wszystkie pamięci podręczne. Tylko wtedy się uruchamia pomimo tego, że działa poprawnie na Pentium MMX przetaktowanym do 3x100 bez wyłączania czegokolwiek.

Kolejną rzeczą jest fakt, że częstotliwość szyny ustawia się za pomocą zworek, a pamięć podręczną płyty głównej trzeba wyłączać w BIOSie. Niby nic - restart komputera to nie koniec świata, a zworkę można na upartego wyprowadzić na front-panel obudowy komputera. Rzecz w tym, że na C3 obsadzonym w Gigabyte 6BXC wszystko można ustawić programowo - od pamięci podręcznej obu poziomów, przez mnożnik, po taktowanie szyny (sic!). Nie jestem też zwolennikiem aż takiej rzeźby jak wyprowadzanie przełączników na front-panel - co jak przez przypadek przełączę to podczas pracy komputera?

Ostatnim argumentem jest maksymalna wydajność. Co prawda K6-III+ jako tako radzi sobie z grami z 2000r, niemniej NFS:Porsche, Q3, albo UT99 działają tylko jeśli obniży się jakość do detali bardzo niskich a i wtedy trzeba liczyć się ze spadkami wydajności poniżej akceptowalnego dla mnie poziomu (nie ma mowy by K6 utrzymywał 60FPS w Q3 niezależnie od ustawień). C3 jest takt-w-takt nieco wolniejszy od K6-III+, niemniej przy taktowaniu 10,5x133 = 1400MHz osiąga w 3DM2001SE wynik prawie dwukrotnie wyższy od K6-III+ 550MHz.

Zobaczymy też w końcu, czy uda mi się puśćić całe Final Reality, bo na K6 za chiny ludowe pójść mi nie chciało ;)

No dobra, ale na jakim to wszystko jest etapie? Pierwszym krokiem był zakup procesora na ebay. Gdy ten przyszedł, zrobiłem przymiarki do płyt głównych które posiadam. Wymogiem są minimum 2 sloty ISA, ponieważ bardzo polubiłem zestaw AWE32+GUS w moim poprzednim zestawie. Pierwszym kandydatem, który posiadałem jest Abit BX6 rev2.0. Fajna płyta ze "środkowego" wypustu BXów od Abita. Niestety BIOS Award 4.51 uniemożliwił poprawne uruchomienie procesora na tej płycie:
  (You need to Login or Register
Jak widać, komputer wstaje nawet z szyną 133, ale nie da się wyjść poza procedurę POST. Próbowałem BIOSów z innych Abitów na BXie, ale na żadnym nie jest wykrywana pamieć. Podejrzewam, że problem wynika z organizacji pamięci i dodatkowego bufora DRAM wykorzystanego do stabilnej pracy czterech slotów na RAM na BX6. Na nieco nowszym Abit BE6-II procesor działa poprawnie i pozwala wejść do systemu, ale niestety ta płyta ma tylko jeden slot ISA.

To był stan na 21.10.2021. Nie pozostało nic innego jak poszukać innej płyty. Dobrym materiałem zdaje się być Gigabyte 6BXC - kilka osób na vogons używa tej płyty razem z C3 i raportują pozytywne rezultaty. Tak się złożyło, że nasz kolega z forum miał taką płytę na sprzedaż i postanowiłem od niego tą płytę kupić. Pomimo tego, że potwierdziliśmy, że zawiera kontroler zasilania obsługujący napięcia z zakresu 1,8V-3,3V, więc obsługuje maksymalnie P3 Katmai, lub ewentualnie Coppermine zapięte w adapter na którym ręcznie wymusi się napięcie 1,8V.

Razem z płytą nabyłem adapter PowerLeap PL-iP3/T, który pozwolił mi odpalić C3 na tym Gigabyte pomimo tego, że płyta nie obsługuje napięć poniżej 1,8V. Po prostu adapter raportuje płycie, że jest zasilany napięciem 2,1V i posiada wbudowany VRM, który ustawia właściwe napięcie. W ten sposób udało mi się uruchomić C3 i odpalić pierwsze testy. Niestety szybko okazało się, że nie dało się użyć szyny 133 - komputer był stabilny jedynie przy szynie 100. Przy 133 komputer zawieszał się przy ładowaniu Windows 98.

Zechciałem zwolnić adapter tak aby móc używać zwykłego slocketa do obsługi tego procesora, więc postanowiłem wymienić kontroler HIP6004ACB na HIP6004BCB. Rzeczony kontroler przybył z Chin wczoraj (08.11.2021), a w załącznikach kilka zdjęć z procesu wymiany. Proszę mi nie cisnąć o jakość lutowania - nie jestem doświadczony w lutowaniu SMD, a dodatkowo bardzo się bałem bo na tej płycie układ jest otoczony z 3 stron drobnymi kondensatorami i rezystorami, przez co nie chciałem przy tym za bardzo dłubać i poprawiać, żeby okolicy przypadkiem nie naruszyć. Układ siadł mocno krzywo, ale w obrębie pól lutowniczych więc postanowiłem to już tak zostawić. Nikt nie będzie z tego strzelał ;)
  (You need to Login or Register   (You need to Login or Register

Po wymianie i użyciu jakiegoś no-name'owego slocketu, napięcie jest jak trzeba i szyna 133 działa! Wynik w 3DM2001SE to 1409 przy taktowaniu 10,5x133 = 1400MHz, gdzie przy 14x100 było 1240 a na K6-III+ jedynie 750. Dla porównania, Coppermine 933 zapięty w tą samą platformę wypluwa 1740.

Taki jest stan tego komputera na dzień dzisiejszy. Plan jest taki, żeby wrzucić to w obudowę i wyszykować zanim nastąpi zlot. Chciałbym zmodować AWE32 CT3990, którego planuję tutaj użyć i przerobić go na oryginalnego OPL3 - scalaki już idą z Chin. Chciałbym również wykorzystać kontroler SIL3114 i użyć dysku SSD, lecz tutaj na przeszkodzie stanęły losowe błędy i utrata danych po instalacji sterownika - nad tym tematem muszę jeszcze przysiąść i popróbować różnych wersji. W każdym razie, póki co - komputer działa i wygląda na to że jest stabilny z C3 10,5x133 :)

---

A czemu nie jakiś Intel tylko Via ?

Bo Intel ma wydajność 0/1. Albo się mu wyłączy cache pierwszego poziomu i wydajność jest za niska, albo cache zostawi i wydajność jest zbyt wysoka. Wyłączanie cache drugiego poziomu nie przynosi wystarczających rezultatów.

Z C3 jest zupełnie inaczej. Można wachlować mnożnikiem, pamięciami cache, wyłączaniem przewidywania rozgałęzień kodu i jeszcze parę innych rzeczy, których do końca nie rozumiem na chwilę obecną i muszę jeszcze doczytać. Efekt jest taki, że można uzyskiwać wydajność poziomu 286/386/486/Pentium - wszystko w dość płynny sposób. Podobnym zachowaniem wykazuje się mój dotychczasowy K6-III+, ale ma dziwne problemy jeśli chodzi o kompatybilność i niektóre rzeczy po prostu nie działają.

forteller wrote on 09. Nov 2021 at 12:58:

Bo Intel ma wydajność 0/1. Albo się mu wyłączy cache pierwszego poziomu i wydajność jest za niska, albo cache zostawi i wydajność jest zbyt wysoka. Wyłączanie cache drugiego poziomu nie przynosi wystarczających rezultatów. Z C3 jest zupełnie inaczej. Można wachlować mnożnikiem, pamięciami cache, wyłączaniem przewidywania rozgałęzień kodu i jeszcze parę innych rzeczy, których do końca nie rozumiem na chwilę obecną i muszę jeszcze doczytać. Efekt jest taki, że można uzyskiwać wydajność poziomu 286/386/486/Pentium - wszystko w dość płynny sposób. Podobnym zachowaniem wykazuje się mój dotychczasowy K6-III+, ale ma dziwne problemy jeśli chodzi o kompatybilność i niektóre rzeczy po prostu nie działają.

A te wszystkie dosowe programiki do spowalniania CPU nie dawały efektu ? Pamiętam, że korzystałem z takich w erze Pentium/II i działały w miarę ok

Na Lotusa programowe metody nie przynoszą rezultatu, przynajmniej nie na P3 i K6-III+. Nie pamiętam których używałem, ale próbowałem wielu.

W pierwszym poście wrzucona kontynuacja tematu do dnia dzisiejszego :)

Ładnie! A lutowanie wcale nie jest złe.

No właśnie , mój avatar mówi o wszystkim  ;)

Okej, dzisiaj jest dobry moment, aby opisać kolejne etapy walki z tym zestawem.

Po uporaniu się z procesorem, nastąpił moment na próby z kontrolerem SATA. Przerobiłem łącznie trzy i kosztowało mnie kilka wieczorów doprowadzenie do momentu, w którym kontroler działa prawidłowo.

Zacznijmy od tego, że używałem dysku SSD Intel E5100S 64GB. Pierwszym kontrolerem z którym spróbowałem to sparować, był chińczyk oparty na układzie SIL3114. Pierwszym problemem było to, że na karcie wgrany był BIOS SATARaid. Aby uruchomić tą kartę poprawnie pod Windows 98, karta musi mieć BIOS SATALink (Silicon Image udostępniał oba warianty). Niestety żaden program nie był w stanie przeflashować tego BIOSu. Oficjalne programy od Silicon Image, które obsługują kilkanaście kostek Flash, niestety Intela który jest na tej karcie nie obsługują, a Uniflash kość widzi i potrafi ją odczytać, ale niestety nie potrafi jej zapisać. Najprawdopodobniej zapięty jest pin write protect na tej karcie (nie sprawdziłem tego). Rozwiązaniem było wylutowanie kości flash, przeprogramowanie jej zewnętrznym programatorem, a następnie wlutowanie koszyczka tak aby móc wyjąć kość w przyszłości.

Po tym zabiegu powitał mnie ekran SATALink podczas procedury POST i mogłem zainstalować sterownik do tego kontrolera. To nie był jednak koniec problemów, ponieważ po instalacji sterownika pojawił się problem z utratą danych. System nie był stabilny podczas pracy i po kilku restartach przestawał wstawać. Po kilku reinstalacjach Windowsa oraz próbach z różnymi wersjami sterowników stewierdziłem, że spróbuję z innym kontrolerem.

Pierwszym kandydatem była - znów chińska - karta oparta na układzie VIA 6421A. Karta ma kostkę BIOS, lecz była widoczna jedynie spod zainstalowanego Windowsa. Okazało się, że kość jest przylutowana tylko kilkoma padami na rogach, a jej zawartość jest pusta. Znów wstawiłem koszyk w jej miejsce, ale po przeflashowaniu kości, w karcie nadal nie wstaje BIOS podczas startu komputera. Mógłbym spróbować zintegrować jej BIOS z BIOSem płyty głównej, lecz postanowiłem tego nie robić i spróbować z kolejną kartą.

Następnym kandydatem jest Adaptec 1210SA oparty na układzie SIL3512. Adaptec nie wydał sterowników do Windows 98 dla tej karty, lecz pomyślałem, że uda mi się sflashować ją BIOSem zwykłej SIL3512 i być może wtedy łyknie ją sterownik od zwykłego Silicona. Nope, tutaj też poległem.

OSTATECZNIE rozwiązaniem okazało się użycie po prostu innego dysku z SIL3114... Po podmiance na Crucial MX100 256GB, wszystkie problemy ze stabilnością w końcu zniknęły! System wstaje każdorazowo i przestałem tracić dane.

Rozwiązując ten problem, kolejnym krokiem było przetestowanie stabilności. No i tutaj kolejna porażka... Niestety komputer nie był w 100% stabilny. Pierwszym problemem okazała się kość RAM - ten Gigabyte jest wyjątkowo wybredny jeśli chodzi o pamieć i kostka, która na innym BXie bez problemu działała z ustawieniem 133MHz CL2 (pomimo tego, że jest 7,5ns i oznaczona jako 133MHz CL3) - tutaj działać nie chciała. Po wymianie kości na Infineon 7ns, komputer męczony kilka godzin memtestem działał poprawnie, także jeden aspekt usunięty. Drugi problem okazał się nieco trudniejszy do rozwiązania. Otóż dotknął mnie problem z zasilaniem kart AGP przez starsze płyty Gigabyte. Gigabyte w tej płycie (i wielu innych z tamtego okresu), użył tranzystor 2,5A do konwersji z 5V na 3,3V. Voodoo3 wciąga 4-5A na linii 3,3V i efektem było to, że tranzystor rozgrzewał się do 120*C. Na razie problem rozwiązałem w ten sposób, że przykleiłem do niego względnie duży radiator, ale docelowo planuję pociągnąć 3,3V prosto z zasilacza. Na tym samym polega z resztą zworka dodana w rewizji 2.0 tej płyty głównej.

Dużo walki, ale wygląda na to że zbliżam się do celu - komputer po zapewnieniu chłodzenia na tranzystorze przez kilka godzin działa testowany w grach 3D z procesorem ustawionym na 1,4GHz i nie ma żadnych objawów niestabilności. Mam nadzieję, że tak już pozostanie i uda się skompletować ten komputer na zlot ;)

W załącznikach zdjęcia kart po dołożeniu koszyków oraz felerny tranzystor.

---

Ale boje... Szacun za cierpliwość, ja bym już chyba chwycił za inną platformę ;)

Zależy mi strasznie na VIA C3 z powodów, które wymieniłem w pierwszym poscie :) mam jednak nadzieję, że uda się uzyskać stabilność którą charakteryzował się zestaw na K6-III+.

Okej, dzisiaj szybki update. Dołożyłem kabel łączący 3,3V z wyjściem regulatora napięcia. Efekt jest taki, że regulator jest zimny i komputer już się nie zawiesza w 3D pomimo zdjęcia dodatkowego chłodzenia z regulatora. Piękne to to nie jest, ale od spodu to nie widać ;)

Dodatkowo, zrobiłem transplantację plastikowej obudowy slocketu. Slocket z którego przenosiłem obudowę, zaczepy miał na tej samej wysokości co ten którego używam, ale otwory były głębiej przez co musiałem pilniczkiem podpiłować to miejsce. W efekcie slocket jest prawilnie umiejscowiony w Slocie i nie wypadnie o ile ktoś go siłą nie wyrwie razem z korzeniami :)

Wszystko widoczne na zdjęciach.

---

Żeby mi nie uciekło, w formie krótkiej notki. Sprawdziłem z GF4Ti4200-8x (taktowanie 250/500) i sterownikami 44.03. Wyniki w 3DM2001SE:
1,2GHz: 5262
1,4GHz: 5776

Niezły mod. Gratulacje za cierpliwość, która ewidentnie się opłaciła. Jak dla mnie to wyszło całkiem nieźle jeśli chodzi o estetykę. A najważniejsze że ograniczenia płyty głównej zostały zniwelowane.
Jeszcze raz gratulacje niezłego osiągnięcia.